गांजाच्या बिया आणि पाने केवळ फुलांच्या आणि फळांच्या शेंडांसोबत नसतानाच 'गांजा' च्या व्याख्येतून वगळल्या जातात: कर्नाटक उच्च न्यायालय

कर्नाटक उच्च न्यायालयाने हे स्पष्ट केले आहे की,जेव्हा गांजाच्या बिया आणि पाने हे फळे आणि फुलांच्या शेंडासोबत नसतात तेव्हाच त्यांना NDPS-The Narcotic Drugs and Psychotropic Substances Act, 1985 कायद्याच्या कलम 2(iii)(b) अंतर्गत 'गांजा' च्या व्याख्येमधून वगळले जाऊ शकते.

तरतुदी सांगते- भांग म्हणजे गांजा, म्हणजेच गांजाच्या रोपाच्या फुलांचा किंवा फळांचा शेंडा (शीर्षासोबत नसताना बिया आणि पाने वगळून).

या प्रकाशात न्यायमूर्ती के. नटराजन यांच्या एकल न्यायाधीशांच्या खंडपीठाने निरीक्षण नोंदवले.

"फक्त पाने आणि बिया सोबत नसतील तर तो गांजा मानता येणार नाही. गांजाची व्याख्या वगळायची असेल तर शेंडा आणि फळांसोबत बिया आणि पाने असू नयेत."

कथितरित्या 750 ग्रॅम गांजा आढळून आल्याने NDPS-The Narcotic Drugs and Psychotropic Substances Act, 1985 कायद्याच्या कलम 20(a)(i), 20(b)(ii)(A) ​​अंतर्गत 73 वर्षीय व्यक्तीविरुद्ध सुरू करण्यात आलेली फौजदारी कारवाई रद्द करण्यास त्यांनी नकार दिला. 

न्यायालयाने म्हटले,"फिर्यादीत विशेषत: जप्ती पंचनामा, ज्यामध्ये असे दिसून आले आहे की याचिकाकर्त्याच्या ताब्यात असलेली पिशवी पानांसारखी दिसत होती, परंतु त्यामध्ये फूल, फळाचा वरचा भाग, पाने आणि बिया होत्या. याचा विचार करता, त्यात फक्त बिया आणि पानेच नाहीत तर फुलांच्या आणि फळांच्या शेंड्यांसह ते गांजाखाली येते. त्यामुळे, जप्त केलेल्या साहित्यात बिया आणि पानांसह फुलांचे आणि फळ देणारे शीर्ष आहे जे गांजाचे प्रमाण आहे, म्हणजे, गांजाच्या रोपाच्या फुलांच्या किंवा फळांच्या शीर्षांसह पाने आणि बिया ही आहेत .  "

याचिकाकर्त्याचा मुख्य युक्तिवाद असा होता की जप्त केलेले साहित्य गांजा नाही, ज्यामध्ये फक्त 750 ग्रॅम पाने आणि बिया आहेत.

फिर्यादी पक्षाने याचिकेला विरोध केला की गांजामध्ये पाने, फळे, बिया, देठ असतात आणि जप्तीच्या वेळी त्याचे विभाजन करता येत नाही. पाने काढली तरी गांजाचे प्रमाण कमी होईल आणि त्यामुळे फौजदारी कारवाई रद्द करण्याचे कारण नाही, असा युक्तिवाद करण्यात आला.

खंडपीठाने म्हटले की, "एफएसएलचे (Forensic Science Laboratory) मत गांजाचे सकारात्मक असल्याचे सूचित करते. ट्रायल कोर्टाने तीन साक्षीदारही तपासले आहेत. वस्तुस्थिती लक्षात घेता, गांजाचे जप्त केलेले प्रमाण कलम 2 अंतर्गत गांजाच्या व्याख्येत येणार नाही, असा याचिकाकर्त्याचा युक्तिवाद आहे. NDPS कायद्याचा (iii) (b) स्वीकारार्ह असू शकत नाही."

गांजाचे वजन निश्चित करण्यासाठी, लहान किंवा मध्यम किंवा व्यावसायिक प्रमाणात आणण्यासाठी, बियाणे आणि पाने काढून त्याचे विभाजन केले जाऊ शकत नाही आणि ते फौजदारी कारवाई रद्द करण्याचे कारण असू शकत नाही, असेही त्यात म्हटले आहे.

पुढे ते खंडपीठाने सांगितले की,

"जामीन अर्जावर विचार करण्याच्या हेतूने, गांजाचे व्यावसायिक प्रमाण जप्त केले असल्यास, बियाणे आणि पाने वगळून ते व्यावसायिक प्रमाण नाही असा दावा करून आरोपी मध्यम प्रमाणात आणण्याची विनंती करू शकत नाही."

• प्रकरणाचे शीर्षक: रंगप्पा विरुद्ध राज्य बसवपटना पी एस
• प्रकरण क्रमांक: 2022 ची फौजदारी याचिका क्रमांक 11678
• ऑर्डरची तारीख: 07-12-2022
• हजेरी: गोपालकृष्णमूर्ती, याचिकाकर्त्याचे वकील.
• प्रतिवादीसाठी बी जे रोहित एचसीजीपी.